Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού NEW WORKER TIMES.
Ήταν αρχές Φλεβάρη του 2024, όταν εργαζόμενοι και εργαζόμενες, επί το πλείστον από την Τυνησία και άλλες χώρες κυρίως της Αφρικής, αποφάσισαν να φωνάξουν «ENOUGH IS ENOUGH!» και να αγωνιστούν απέναντι στους χαμηλούς μισθούς και τις συνθήκες επισφάλειας που επικρατούν στα τηλεφωνικά κέντρα. Κόντρα στο φόβο των απολύσεων, ξεπερνώντας το εμπόδιο της γλώσσας και της απομόνωσης που επιβάλλει η τηλεργασία, ακολούθησαν συνεχόμενες μαζικές απεργίες στα μεγαλύτερα call centers της χώρας που οδήγησαν στην ίδρυση νέων επιχειρησιακών σωματείων στη Webhelp και στην Teleperformance. Όσοι και όσες συμμετείχαν σε αυτό το κίνημα, είτε ως εργαζόμενοι/ες -άρα οργανικό κομμάτι αυτού του αγώνα είτε ως αλληλέγγυοι/ες, είδαν πώς είναι η τάξη να σηκώνεται στα πόδια της, να οργανώνεται και να ξεπερνάει εθνικούς διαχωρισμούς, να τα βάζει με το κεφάλαιο και να πετυχαίνει νίκες.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Όλα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο με μια ανάρτηση σε γκρουπ της Τυνησιακής κοινότητας στο Facebook, όπου ένας εργαζόμενος στην Telepeformance εκδήλωσε δυσαρέσκεια για τις καθυστερήσεις στις αυξήσεις μισθών και κάλεσε για κινητοποίησεις ώστε να πιεστούν τα αφεντικά. Ακολούθησε μια μεγάλη συζήτηση μέσα σε αυτό το γκρούπ γύρω από τις συνθήκες γαλέρας που επικρατούν στην Teleperformance και κατέληξε σε μια συλλογή υπογραφών αντίστασης και διεκδίκησης καλύτερων συνθηκών. Μαζεύτηκαν γύρω στις 500 υπογραφές. Στη συνέχεια οργανώθηκε και ανακοινώθηκε συνέλευση με το κλαδικό σωματείο, το Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών–Πληροφορικής (ΣΕΤΗΠ).Η συμμετοχή στη συνέλευση ήταν πολύ εντυπωσιακή. Περισσότεροι και σε πλειοψηφία ήταν Τυνήσιοι εργαζόμενοι και εργαζόμενες. Όλοι ξεκίνησαν να κάνουν προτάσεις και να μιλάνε για τους μισθούς και μετά για την συνολική εικόνα του καθεστώτος των εργασιακών σχέσεων στην Teleperformance και στα υπόλοιπα call centers. Έπειτα το Σωματείο έστειλε μέιλ στη διεύθυνση της Teleperformance με τα αιτήματα που αποφασίστηκαν στη συνέλευση και την κάλεσε σε συνάντηση. Τα αφεντικά της Teleperformance δέχτηκαν να συναντηθούν με τους εργαζόμενους/ες και αφού άκουσαν τα αιτήματα ζήτησαν χρόνο για να τα εξετάσουν. Ο χρόνος όμως πέρασε και δε δόθηκε καμία απάντηση. Έτσι ξεκινάει λοιπόν ο πρώτος γύρος της εργατικής απάντησης. Στις 8 Φεβρουαρίου 2024, το ΣΕΤΗΠ καλεί σε 24ώρη απεργία στα μεγαλύτερα call centers της χώρας. Σε Webhelp, TTEC, Foundever, Teleperformance. Τα αιτήματα αφορούσαν τη θέσπιση συμβάσεων αορίστου χρόνου, ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς και κατάργηση της βίζας “ειδικού σκοπού” μέσω της άμεσης χορήγησης βίζας εργασίας. Το τελευταίο είναι κομβικής σημασίας για πολλούς μετανάστες εργάτ(ρι)ες, καθώς η ανανέωση της βίζας, και άρα η «νόμιμη» παραμονή τους στη χώρα, εξαρτάται με την συνέχιση ή μη της εργασίας τους στο εκάστοτε call center.
ΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
Εδώ θέλουμε να σημειώσουμε μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία που αναδεικνύει ο συγκεκριμένος αγώνας στα τηλεφωνικά κέντρα εστιάζοντας περισσότερο στην Teleperformance. Αναφερόμαστε περισσότερο στον συγκεκριμένο εργασιακό χώρο γιατί το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων που απήργησαν προέρχεται από αυτή την εταιρεία. Εκεί δόθηκε κατά μια έννοια το μεγαλύτερο μπρα ντε φερ των εργαζομένων με τα αφεντικά. Να σημειώσουμε εδώ ότι και στις υπόλοιπες πολυεθνικές εταιρίες τεχνικής υποστήριξης-εξυπηρέτησης πελατών (Webhelp, TTEC & FoundEver) οι εργαζόμενοι/ες αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και καλούνται να δούλεψουν σε παρόμοιες εργασιακές συνθήκες.
1. Το Μέγεθος της Teleperformance Greece
Είναι μια εταιρεία-κολοσσός, η οποία προσφέρει υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης-εξυπηρέτησης πελατών για μια σειρά από άλλες εταιρίες από όλον τον κόσμο που της αναθέτουν project με την μέθοδο του outsourcing (ανάθεση σε εξωτερικό συνεργάτη). Η Teleperformance αποτελεί μέλος ενός πολυεθνικού ομίλου γαλλικών συμφερόντων με θυγατρικές σε 80 χώρες, απασχολεί 330.000 εργαζόμενους σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο κύκλος εργασιών της Teleperformance Greece κατέγραψε αύξηση 9,63% φθάνοντας στα 453,23 εκατ. ευρώ το 2023 από 413,38 εκατ. ευρώ το 2022. Αυτή η εικόνα προβάλλεται απ’ την εταιρεία ως ένα επιχειρηματικό success story, ένας σύγχρονος και προοδευτικός τόπος εργασίας που συμβάλλει τα μέγιστα στην αναπτυξιακή τροχιά της εγχώριας οικονομίας. Αποτελεί σήμερα τον 4ο μεγαλύτερο εργοδότη στη χώρα απασχολώντας περισσότερους από 13.000 εργαζόμενους σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Χανιά. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον εργασίας αλλά και σε άλλα μεγάλα τηλεφωνικά κέντρα διεξάχθηκε ο σπουδαίος αυτός ταξικός αγώνας. Αυτό ταρακούνησε τα αφεντικά των call centers. Eμείς θα υποστηρίζουμε ότι δεν ήταν μόνο οι καπιταλιστές αυτού του κλάδου που χάσανε τον ύπνο τους. Οι εργοδότες γνωρίζουν ότι αυτή η φλόγα των κινητοποιήσεων μπορεί να εξαπλωθεί ανά πάσα στιγμή και σε άλλους εργασιακούς χώρους.
2. Οι Εργασιακές συνθήκες στην Teleperformance
Τα στελέχη της εταιρείας παρουσιάζουν με κάθε ευκαιρία μια επίπλαστη εικόνα, εκείνη του καλύτερου εργασιακού χώρου. Πάμε να δούμε λοιπόν το the best workplace της Teleperformance: Οι εργαζόμενοι/ες δουλεύουν με συμβάσεις διάρκειας 6 μηνών έως 1 χρόνο, πολλές από τις οποίες είναι μέσα από «γραφεία ενοικίασης εργαζομένων» (από τους 13.094 εργαζόμενους/ες, οι 5.120 είναι ενοικιαζόμενοι). Η αλλαγή μεταξύ διαφορετικών συμβάσεων και μεσαζόντων είναι ένας τρόπος ώστε να ξεφεύγει η Teleperformance από τη νομοθεσία που υποχρεώνει τη μετατροπή των συμβάσεων σε αορίστου χρόνου μετά από κάποιες ανανεώσεις στην ίδια εταιρεία. Οι ρυθμοί εργασίας είναι εξαιρετικά εντατικοποιημένοι υπό την πίεση συνεχόμενων διαδοχικών κλήσεων. Δουλεύεις πάνω σε απαιτητικούς δείκτες επιδόσεων με αποτέλεσμα οι μάνατζερς να προχωρούν συχνά σε downsizing (εκδικητική μετακίνηση εργαζομένων σε άλλα projects) ακόμα και σε απολύσεις. Οι μισθοί είναι χαμηλοί και δεν είναι ικανοί να καλύψουν τις βασικές ανάγκες σε μια περίοδο όπου η ακρίβεια σε τρόφιμα/ρεύμα/ενοίκια γονατίζει τους εκμεταλλευόμενους. Η μάσκα του the best workplace έπεσε αφού οι χιλιάδες τηλεφωνητές/τριες με τον πολύμηνο αγώνα τους αποκάλυψαν το πραγματικό πρόσωπο της Teleperformance.
3. Η Ταξική Σύνθεση των Κινητοποιήσεων
Οι περισσότεροι από τους εργαζόμενους που συμμετείχαν στον αγώνα ήταν μετανάστ(ρι)ες, κυρίως από την Τυνησία και άλλες γαλλόφωνες χώρες της Αφρικής. Το καθεστώς της βίζας “ειδικού σκοπού” κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη από πάνω τους, καθώς η παραμονή τους στη χώρα εξαρτιέται από την ανανέωση της σύμβασής τους . Άπαντες γνωρίζουν ότι στον ιδιωτικό τομέα είναι δύσκολο να εκτεθείς και να συγκρουστείς με τα αφεντικά. Σε αυτήν την περίπτωση βλέπουμε την πιο ευάλωτη ομάδα εργαζομένων να σηκώνει κεφάλι και να μάχεται με αξιοπρέπεια.
4. Εξ Αποστάσεως Εργασία και Οργάνωση των Εργαζομένων.
Η τηλεργασία είναι κυρίαρχη στην Teleperformance, με την πλειονότητα των εργαζομένων να εργάζονται απο-κλειστικά από το σπίτι. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότε-ροι τηλεφωνητές/ριες δεν έχουν βρεθεί ποτέ από κοντά με τους/τις υπόλοιπους συναδέλφους/συναδέλφισσες. Το μεγάλο στοίχημα για το εργατικό κίνημα μετά τα lockdowns και την εισαγωγή με μαζικούς όρους της τηλεργασίας ήταν πως μπορεί η μάχη να δοθεί εξ’ αποστάσεως; Οι τηλεφωνητές/τριες βρήκαν τρόπους να ξεπεράσουν την απομόνωση, χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά δίκτυα για να επικοινωνήσουν, να οργανωθούν και να συ-ντονίσουν τις δράσεις τους, αποδεικνύοντας ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να γίνουν εργαλεία οργάνωσης και αλληλεγγύης ακόμα και σε συνθήκες τηλεργασίας.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΜΕ & Η ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΕΤΕΠ
Ο αγώνας στα τηλεφωνικά κέντρα έφερε την ίδρυση δυο επιχειρησιακών σωματείων, στην Teleperformance (ΣΕΤΕΠ) και την Webhelp (WUW). Οι συνδικαλιστές του ΠΑ.ΜΕ επιδίωξαν από την αρχή, ο αγώνας να πάρει κλαδικό χαρακτήρα. Να ανοίξει δηλαδή και σε άλλα call centers πέρα από την Teleperformance. Για παράδειγμα στην δεύτερη απεργία στις 19/2, συμμετείχε και το επιχειρησιακό σωματείο στην Cosmote E-value, το οποίο απασχολεί αποκλειστικά ντόπιους εργαζόμενους. Ο σκοπός ήταν να ενοποιηθούν τα αιτήματα των εργαζομένων σε όλα τα τηλεφωνικά κέντρα με απώτερο στόχο την υπογραφή μιας συλλογικής σύμβασης εργασίας. Το ΠΑ.ΜΕ έθεσε σαν στόχο πρώτης γράμμης, την συμμετοχή του σωματείου στην κεντρική πολιτική σκηνή και τις γενικές απεργίες-τουφεκιές της ΓΣΕΕ / εργατικών κέντρων. Αυτή η στρατηγική δεν προήλθε μέσα από την τάξη αλλά έξω από αυτήν και απομάκρυνε τη συζήτηση και την οργάνωση από τα καθημερινά προβλήματα των μεταναστ(ρι)ών εργαζομένων, οι οποίοι αποτελούσαν την πλειοψηφία των απεργών στην Teleperformance, οδηγώ-ντας σε περιορισμένη συμμετοχή στις τελευταίες απεργιακές κινητοποιήσεις. Ζητήματα όπως η δημιουργία ενός διευρυμένου δικτύου εργαζομένων εντός της εταιρείας (χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε την ανάγκη για συντονισμό με εργαζόμενους/ες από άλλες εταιρείες), η σύσταση επιτροπών σε όλα τα ξενόγλωσσα τμήματα, καθώς και η αλληλεγγύη μέσω τακτικής επικοινωνίας με δικηγόρους για τον μεταναστευτικό νόμο, δεν τέθηκαν με σοβαρούς όρους στο τραπέζι. Επιπλέον, το καταστατικό του ΣΕΤΕΠ, το οποίο προτάθηκε από τους συνδικαλιστές του ΠΑ.ΜΕ, είναι ένα καταστατικό που αντανακλά τον ελεγχόμενο και ιεραρχικό χαρακτήρα του συνδικαλισμού που προωθούν οι κομματικοί μηχανισμοί. Σωματεία με ελάχιστες συνελεύσεις και μπόλικη ανάθεση. Εν ολίγοις αυτό που θέλουμε να πούμε, και δεν το λέμε από μια αφηρημένη ιδεολογική σκοπιά είναι ότι η λογική του γραφειοκρατικού κομματικού συνδικαλισμού σκοτώνει την αυτενέργεια και τη συλλογική ευφυΐα των εργαζομένων, που ήταν οι κινητήριες δυνάμεις του αγώνα. Μέσα στο ΣΕΤΕΠ, υπάρχει μια αυτόνομη τάση εργαζομένων, τόσο ντόπιων όσο και μεταναστ(ρι)ών, που αγωνίζονται για να γίνει το σωματείο μια ζωντανή κοινότητα αγώνα με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες. Κατάφεραν να επιβάλλουν την ύπαρξη ενιαίου ψηφοδελτίου για το Διοικητικό Συμβούλιο, αποτρέποντας την παραταξοποίηση του σωματείου και διεκδικούν συχνές γενικές συνελεύσεις, ώστε αυτές να αποτελούν το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων. Όλα αυτά θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των μελών στις συνελεύσεις και οι εργατικές ανάγκες/επιθυμίες τους θα είναι στο επίκεντρο της δράσης του σωματείου. Το ΣΕΤΕΠ πρέπει να είναι ένα σωματείο βάσης και αυτό φαίνεται να επιθυμούν οι κύριοι πρωταγωνιστές του αγώνα.
